Trong những năm gần đây, thuốc trừ cỏ được sử dụng rộng rãi và khá phổ biến trên nhiều loại cây trồng. Qua nhiều khảo nghiệm được tiến hành và qua khuyến cáo của các Công ty thuốc Bảo vệ thực vật chúng tôi nhận thấy : Hiệu quả trừ cỏ và độ an toàn bảo vệ cây trồng của thuốc trừ cỏ phụ thuộc nhiều vào kỹ thuật sử dụng nhằm có thêm tư liệu cho các cán bộ kỹ thuật, các mậu dịch viên BVTV và bà con nông dân. Chúng tôi xin giới thiệu "Một số điều cần biết về thuốc trừ cỏ"
* Thuốc trừ cỏ được nhìn nhận trên các khía cạnh :
+ Khả năng diệt cỏ : Khía cạnh này được nhìn nhận ở khả năng diệt cỏ chọn lọc hay không chọn lọc.
- Thuốc trừ cỏ chọn lọc : Là loại thuốc diệt cỏ có chọn lọc ví dụ như : Chỉ diệt cỏ loại 1 lá mầm, loại 2 lá mầm, ... Khi sử dụng đúng khuyến cáo sẽ chỉ diệt cỏ dại mà không gây hại cho cây trồng.
- Thuốc không chọn lọc : Thuốc gây hại cho các loài thực vật có tiếp súc với thuốc, không có tính chất bảo vệ cây trồng. Thông thường chúng có chất phân huỷ diệp lục làm cho cây xanh đều bị chết.
+ Giai đoạn diệt cỏ : Khía cạnh này được nhìn nhận ở giai đoạn diệt trừ cỏ tiền nảy mầm hay hậu nảy mầm.
- Thuốc tiền nảy mầm : Diệt cỏ giai đoạn nảy mầm (Nảy mầm từ hạt, từ thân, ...) khi nảy mầm thường đi đôi với việc tăng khả năng hút nước và khoáng chất, đó cũng chính là con đường xâm nhập và diệt cỏ của thuốc.
- Thuốc hậu nảy mầm : Có tác dụng diệt cỏ giai đoạn phát triển thân lá tốt. Đây là giai đoạn quang hợp, trao đổi và vận chuyển chất khá cao. Thuốc trừ cỏ sẽ tiếp súc, lưu dẫn trong cây cỏ và tiêu diệt.
+ Phương thức trừ cỏ : Khía cạnh này được nhìn nhận ở tác động của thuốc tới cỏ bằng tiếp xúc hay nội hấp.
- Thuốc tiếp xúc : Chỉ diệt các bộ phận của cỏ dại mà khi phun, thuốc được bám dính vào, ngoài ra không diệt các bộ phận khác.
- Thuốc nội hấp (Lưu dẫn) : Thuốc được bón, phun vào đất, lên lá. Sau khi xâm nhập qua lá, rễ thuốc lưu dẫn tới các bộ phận trong cây cỏ.
+ Chất an toàn : Được nhìn nhận trên khía cạnh có gây ra phản ứng phụ với cây trồng không.
- Thuốc có chất an toàn cao : Không gây ra phản ứng phụ cho cây trồng như vàng lá, xoăn lá, ... Kỹ thuật và thời gian sử dụng thuốc này có khoáng biến động lớn hơn (Rễ sử dụng).
- Thuốc ít chất an toàn : Dễ gây ra phản ứng phụ cho cây như vàng lá, xoăn lá, ... Yêu cầu kỹ thuật sử dụng (Nồng độ, liều lượng và thời gian) khá nghiêm ngặt.
* Những chú ý khi sử dụng thuốc trừ cỏ :
+ Chọn thuốc : Chúng tôi không khuyến cáo loại thuốc này tốt hơn hay loại kia, cái chính là người sử dụng chọn được loại thuốc phù hợp.
- Khi trừ cỏ trên ruộng, nương đang có các giai đoạn sinh trưởng của cây trồng phải dùng các loại thuốc trừ cỏ chọn lọc. Cần lưu ý đối tượng cây trồng là loại 1 hay 2 lá mầm để chọn thuốc trừ cỏ đối ứng có tính chất bảo vệ cây.
- Khi trừ cỏ trên ruộng, nương không có cây trồng (Sau thu hoạch) hoặc trên bãi hoang, bờ cỏ, sử dụng loại thuốc trừ cỏ không chọn lọc. Đối với cây lâu năm như : Cây ăn quả, cây công nghiệp vẫn có thể sử dụng loại thuốc này phun trừ cỏ ở các khoảng trống và cần phun xa gốc cây.
- Trừ các loại cỏ có thân ngầm như cỏ gấu, cỏ tranh, ... Phải dùng các loại thuốc nội hấp (Lưu dẫn) thuốc có khả năng lưu dẫn tới các bộ phận cây cỏ và diệt trừ. Khi trừ các loại cỏ hàng năm sử dụng thuốc trừ cỏ tiếp súc có hiệu quả cao, nhanh chóng. Cần chú ý phun kỹ vì loại thuốc này "Dính đâu chết đấy".
+ Thời điểm dùng thuốc :
- Thuốc tiền nảy mầm : Thời điểm dùng tốt nhất là những ngày xung quanh lần làm đất cuối cùng khi gieo, cấy. Toàn bộ hạt cỏ, thân cỏ khi nảy mầm sẽ hấp thụ thuốc tốt nhất, hiệu quả diệt cỏ cao. Thời điểm này còn phụ thuộc vào "Độ an toàn" của thuốc. Với thuốc có "Chất an toàn cao" có thể phun cả trước, ngay khi và sau gieo cấy, cây trồng vẫn không có phản ứng phụ. Ví dụ như trên lúa gieo thẳng có : Sofit, ..., rau màu có Dual, ... Thuốc ít "Chất an toàn" thường phun sau gieo cấy dài hơn khi mà cây trồng đã phát triển. Khi ấy một số loại cỏ cũng đã nảy mầm, hiệu quả diệt trừ không cao.
- Thuốc hậu nảy mầm : Thời điểm dùng thuốc tốt là khi cây cỏ phát triển mạnh thân lá, khả năng trao đổi chất và vận chuyển dinh dưỡng mạnh, tăng khả năng hấp thụ và lưu dẫn thuốc.
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thuốc trừ cỏ xong hoạt chất trừ cỏ chỉ có 1 số nhóm : Glyphosate, Butaclo, ... các loại thuốc chỉ khác nhau ở chất độn (Phụ gia) chất an toàn và tỷ lệ hoạt chất, chúng mang các tên thương mại khác do các công ty đạt ra. Xong đôi khi chúng lại rất khác nhau về giá cả.
Thuốc trừ cỏ so với thuốc sâu thường ít độc hơn với người và các động vật khác. Tuy nhiên chúng lại dễ gây hại cho cây trồng hơn nếu sử dụng không đúng kỹ thuật. Cần lưu ý sử dụng theo hướng dẫn kỹ thuật và theo khuyến cáo trên vỏ nhãn bao bì.
Chúc bà con nông dân chọn được thuốc phù hợp - Sử dụng hiệu quả giải phóng 1 phần sức lao động nông nghiệp
Kỹ sư : Lê Toàn - Chi cục BVTV Phú thọ