Rầy cám trên lúa giai đoạn rỗ bông tại xã Vĩnh Lại huyện Lâm Thao

Hiện nay, Trà lúa Xuân sớm và trà Xuân muộn 1 đang trong giai đoạn Trỗ bông, phơi màu - chín sữa, trà Xuân muộn 2 đang trong giai đoạn đòng già - trỗ bông, thời tiết thuận lợi cho cây lúa sinh trưởng, phát triển. Qua kết quả điều tra SVGH tuần 17 cho thấy bệnh khô vằn, rầy các loại, bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn, bệnh đạo ôn tiếp tục xuất hiện và có nguy cơ gây hại trên các trà lúa. Chi cục Trồng trọt và BVTV thông báo kết quả tình hình SVGH, dự báo trong thời gian tới và đề xuất các biện pháp phòng trừ như sau:

I/ TÌNH HÌNH SVGH HẠI VÀ DỰ BÁO ĐẾN 07/5/2024

1. Bệnh khô vằn:

* Hiện tại: Bệnh phát sinh gây hại các trà lúa ở tất cả các huyện, thành, thị. Tỷ lệ bệnh phổ biến 1,4 - 7,3%; cao 21,2 - 30%, cục bộ 35 - 46% (Hạ Hòa, Lâm Thao, Tam Nông, Cẩm Khê); cấp bệnh phổ biến: Cấp 1, 3. Diện tích nhiễm 5.294,6 ha (Nhiễm nhẹ 3.242,4 ha, trung bình 2.019,0 ha, nặng  33,2 ha tại Hạ Hòa và Lâm Thao), thấp hơn so với CKNT 357,1 ha. Diện tích đã phòng trừ 2.075,8 ha; trong đó lần 2 là 30,2 ha (Lâm Thao).

* Dự báo: Trong thời gian tới, thời tiết tiếp tục có nắng mưa xen kẽ, bệnh sẽ tiếp tục phát sinh, lây lan và gây hại trên tất cả các trà lúa, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng trên những ruộng lúa rậm rạp, bón phân không cân đối, bón thừa đạm.

2. Rầy các loại:

* Hiện tại: Rầy đã xuất hiện rải rác tại các huyện, thành, thị. Mật độ rầy phổ biến 11 - 96 con/m², cao 120 - 840 con/m², cục bộ 1.000 - 6.000 con/m² (Lâm Thao, Tân Sơn), cá biệt 8.000 - 10.000 con/m² (Lâm Thao); phát dục chủ yếu: Tuổi 1, 2 và trưởng thành. Mật độ ổ trứng phổ biến 12 - 80 ổ/m², cao 120 - 280 ổ/m², cá biệt ổ 800 ổ/m² (Lâm Thao). Diện tích nhiễm 580,3 ha (Nhiễm nhẹ 417,2 ha, trung bình 148 ha, nặng 15,1 ha tại Lâm Thao), cao hơn so với CKNT 580,3 ha. Diện tích đã phòng trừ 164,1 ha.

* Dự báo: Trong kỳ tới, theo dự báo, thời tiết rất thuận lợi cho rầy tiếp tục tích lũy và gia tăng mật độ, gây hại cục bộ trên các trà lúa vào đầu đến giữa tháng 5, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ ổ nặng, có thể gây cháy ổ, cháy chòm trên diện tích lúa đang chín sáp nếu không quan tâm chỉ đạo phòng trừ kịp thời.

3. Bệnh đạo ôn:

* Hiện tại: Thời tiết trong tuần trời nhiều mây, có mưa nhỏ, mưa rào nhẹ, đêm và sáng se lạnh, ẩm độ không khí cao. Bệnh đạo ôn tiếp tục phát sinh, phát triển và gây hại rải rác trên các trà lúa tại các huyện, thành, thị. Tỷ lệ bệnh trên lá phổ biến 0,1 - 0,3%, cao 2,0 - 5,0%. Cấp bệnh phổ biến: Cấp 1, 3. Diện tích nhiễm 25,3 ha (Chủ yếu nhiễm nhẹ ) tại huyện Cẩm Khê. Diện tích nhiễm thấp hơn so với CKNT 17 ha.

* Dự báo: Trong điều kiện mưa ẩm, trời mát, se lạnh về đêm, bệnh tiếp tục phát sinh, gây hại trên cổ bông, nhất là trên diện tích đã có nguồn bệnh đạo ôn lá. Cần lưu ý phòng trừ trên một số giống như J02, TBR225, Thiên ưu 8, Thái Xuyên 111, Hương thơm số 1, một số giống nếp; Các huyện cần lưu ý: Hạ Hòa, Yên Lập, Thanh Sơn, Thanh Ba, Thanh Thủy, TP.Việt Trì, Phù Ninh, Lâm Thao, TX Phú Thọ,...

4. Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn:       

* Hiện tại: Bệnh gây hại rải rác ở các huyện như: Hạ Hòa, Tam Nông, Yên Lập, Phù Ninh, Lâm Thao, TP.Việt Trì,...  Tỷ lệ bệnh phổ biến 0,6 - 4,0%; cao 7,0 - 14%. Diện tích nhiễm 44,3 ha (Chủ yếu nhiễm nhẹ); diện tích đã phòng trừ 44,3 ha.

* Dự báo: Trong thời gian tới có thể xuất hiện những cơn mưa rào nhẹ, kèm theo giông lốc, bệnh tiếp tục phát sinh và lây lan và gây hại bộ lá đòng trên các trà lúa, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng trên các ruộng xanh tốt, trên giống lúa có bộ lá to, mỏng lá, ruộng rậm rạp, nhất là trên khu đồng đã xuất hiện nguồn bệnh.

Ngoài ra: Chuột hại cục bộ, sâu đục thân, bọ xít dài gây hại rải rác. 

II/ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ:

1. Biện pháp chỉ đạo:

- Trong thời gian tới có kỳ nghỉ dài ngày trong dịp Lễ 30/4 và 01/5. Đây là thời điểm quyết định đến năng suất, chất lượng và sản lượng của vụ Xuân. Đề nghị UBND các huyện, thành, thị quan tâm chỉ đạo, phân công, đôn đốc các thành viên trong Ban chỉ đạo đến cơ sở kiểm tra, hướng dẫn chăm sóc và phòng trừ kịp các đối tượng SVGH thời theo hướng dẫn của Chi cục/trạm Trồng trọt và BVTV. Chỉ đạo các địa phương tăng cường tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh ở xã, khu dân cư để bà con nông dân biết, thăm đồng, kiểm tra, phân loại đồng ruộng và phun trừ triệt để các ổ sâu bệnh đến ngưỡng, không để lây lan trên diện rộng.

- Chi cục Trồng trọt và BVTV yêu cầu các Trạm Trồng trọt và BVTV huyện, thành, thị bố trí cán bộ trực hợp lý trong kỳ nghỉ dài ngày, đồng thời tăng cường điều tra dự tính dự báo chính xác về quy mô, mức độ gây hại trên các trà, giống, ban hành thông báo và tham mưu cho các cấp ủy, chính quyền địa phương các biện pháp chỉ đạo phòng trừ kịp thời các đối tượng SVGH, đảm bảo an toàn cho sản xuất.

2. Kỹ thuật phòng trừ:

- Bệnh khô vằn: Khi ruộng lúa nhiễm bệnh có tỷ lệ dảnh hại trên 20%, tiến hành phun trừ bằng các loại thuốc có trong danh mục, ví dụ: Saipora Super 350SC, Acatop 320SC, Saizole 5EC, Chevin 5SC, Nativo 750WG,Valicare 8SL, Lervil 100SC, Senly 2.1SL, Jinggangmeisu 3SL, Valivithaco 5SL,...

- Rầy các loại: Khi lúa bắt đầu trỗ, mật độ rầy cám trên 1.000 con/m² (trên 25 con/khóm) thì cần phải phun phòng trừ bằng một trong số số các loại thuốc, ví dụ: Sherzol 205 EC, Saivina  430SC, A quinphos 40EC, Butyl 10WP, Comda gold 5WG, Chersieu75 WG, Nibas 50 EC, Superista 25 EC, Midan 10 WP, Hichespro 500WP,  Chess 50WG, …

- Bệnh đạo ôn: Khi phát hiện ruộng chớm bị bệnh, dừng bón các loại phân hoá học (Nhất là đạm) và thuốc kích thích sinh trưởng. Trên những diện tích đã nhiễm đạo ôn lá và vùng có khả năng lây nhiễm, khi lúa trỗ thấp tho nhất thiết phải phun phòng trừ đạo ôn cổ bông bằng các loại thuốc có trong danh mục, ví dụ như: Goldbem 777WP, Antimer-so 800WP, Lúa vàng 20 WP, Trizole 75 WP, Fu-army 30WP, 40 EC, Ban kan 600WP, Bemgold 750WP, Abenix 10FL, Ka-bum 650WWP, Funhat 40WP, Katana 20SC, Sieubem 777WP,... . Nếu ruộng bị nặng cần phải phun kép (2 lần) lần 2 cách lần 1 từ 5 - 7 ngày. 

- Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn: Sau mưa rào và giông, cần kiểm tra ngay đồng ruộng. Nếu phát hiện ruộng chớm bị bệnh, cần phun phòng trừ ngay bằng các thuốc trừ vi khuẩn trên lúa, ví dụ như: Alpine 80WP/WDG, Starwiner 20WP, Parisa 40SL, Kamsu 2SL, Xanthomix 20WP, Sasa 25WP, Kasumin 2SL, Avalon 8WP, ViSen 20SC, Sieu Khuan 700 WP...).

- Các đối tượng khác: Tiếp tục diệt chuột thường xuyên, theo dõi các đối tượng khác để có biện pháp phòng trừ kịp thời.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thông báo và kính đề nghị UBND các huyện, thành, thị quan tâm chỉ đạo./.