CHI CỤC TT& BVTV PHÚ THỌ TRẠM TT&BVTV HẠ HÒA Số:  08/TB-TT&BVTV

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc   Hạ Hòa, ngày 19 tháng 4  năm 2023

THÔNG BÁO

Tình hình dịch hại 07 ngày trên lúa và biện pháp phòng trừ

 (Từ ngày 13/4 đến 19/4/2023 và dự báo trong 7 ngày tới)

Hiện nay, các trà lúa xuân chủ yếu đang trong giai đoạn làm đòng đến trỗ bông phơi màu. Qua kết quả điều tra SVGH Tuần 16 (13-19/4/2023), Trạm Trồng trọt và BVTV thông báo kết quả tình hình dịch hại, dự báo 7 ngày tới và đề xuất các biện pháp phòng trừ như sau:

I. TÌNH HÌNH DỊCH HẠI VÀ DỰ BÁO 7 NGÀY TỚI

1. Bệnh khô vằn:

* Hiện tại: Bệnh phát sinh và gây hại trung bình đến nặng, cục bộ ổ hại rất nặng trên những ruộng xanh tốt, bón phân không cân đối. Tỷ lệ bệnh trung bình 8,6-8,7%, cao 40-45%, cục bộ 60%; Cấp bệnh phổ biến là cấp 5,7. Diện tích nhiễm 815,2 ha (cao hơn so với cùng kỳ năm trước 645,5 ha), trong đó nhiễm trung bình 459,2 ha, nặng 148,4 ha. Diện tích đã phòng trừ 607,6 ha.

* Dự báo: Trong điền kiện có nắng mưa xen kẽ, bệnh tiếp tục phát triển, lây lan và gây hại mạnh. Mức độ hại trung bình đến nặng, cục bộ hại rất nặng gây cháy chòm cháy ổ đặc biệt trên những ruộng lúa rậm rạp, bón nhiều đạm và bón phân không cân đối, ruộng không phun thuốc kịp thời. Tất cả các xã, thị trấn cần đặc biệt lưu ý.

2. Bệnh đạo ôn:

* Hiện tại: Bệnh phát sinh và gây hại nhẹ, cục bộ hại trung bình chủ yếu trên các giống J02, Thái xuyên 111, TBR225, NƯ 838, BC 15, .... Tỷ lệ bệnh trên lá trung bình 0,6-0,8%, cao 3%, cục bộ 7%; cấp bệnh phổ biến: Cấp 1.

* Dự báo: Theo dự báo thời tiết, trong những ngày tới trời tiếp tục có mưa, ẩm độ không khí cao, nhiều mây, âm u, nhiệt độ trung bình 20-28⁰C là điều kiện để bệnh đạo ôn phát triển mạnh đặc biệt là trên các giống nhiễm (J02, Thái xuyên 111, TBR225, NƯ 838, BC 15, ....), ruộng lúa xanh tốt bón thừa đạm. Mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng gây cháy chòm, cháy ổ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất nếu không được phát hiện sớm và phòng trừ kịp thời. Cần lưu ý bệnh đạo ôn phát sinh gây hại trên cổ bông, cổ gié làm ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, nhất là trên diện tích đã nhiễm đạo ôn lá. Các xã cần chú ý: Vĩnh Chân, Văn Lang, Xuân Áng, Minh Hạc, Yên Luật, Tứ Hiệp, Yên Kỳ,  Hà Lương, Đại Phạm, Hương Xạ, Lang Sơn, Ấm Hạ,....

3. Bệnh bạc lá vi khuẩn:

* Hiện tại: Bệnh tiếp tục phát sinh và gây hại nhẹ tại một số xã có nguồn từ các năm trước Xuân Áng, Vĩnh Chân, Văn Lang, Minh Hạc, Hiền Lương,.... Tỷ lệ lá hại trung bình 0,6-0,8 %, cao 4-6%. Cấp bệnh phổ biến cấp 1.

* Dự báo: Bệnh tiếp tục phát triển và lây lan nhanh gây hại bộ lá đòng. Mức độ hại nhẹ, cục bộ hại trung bình đến nặng trên các ruộng xanh tốt, lá rậm rạp, nhất là trên diện tích đã xuất hiện nguồn bệnh sẽ gây cháy bộ lá đòng ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất nếu không được phòng trừ kịp thời. Các xã cần chú ý: Xuân Áng, Vĩnh Chân, Văn Lang, Bằng Giã, Tứ Hiệp, Lang Sơn, Hương Xạ, Ấm Hạ, Hiền Lương, ...

4, Rầy các loại:

 * Hiện tại: Rầy đang tích lũy mật độ gây hại nhẹ trên diện hẹp tại một số xã, thị trấn. Mật độ rầy trung bình 17-38 con/m², cao 88-200 con/m², phát dục chủ yếu tuổi 2,3, trưởng thành. Mật độ trứng rầy trung bình 13,8 ổ/m², cao 160 ổ/m².

* Dự báo: Trong kỳ tới, thời tiết nóng ẩm, nắng mưa xen kẽ tạo điều kiện thuận lợi cho rầy tiếp tục đẻ trứng; trứng nở, tích lũy mật độ và gây hại mạnh trên các trà lúa từ 29/4/2023 trở đi, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng gây cháy chòm, cháy ổ đặc biệt tại những khu vực có ổ rầy từ các vụ, các năm trước. Các xã cần chú ý: Ấm Hạ, Hương Xạ, Gia Điền, Đại Phạm, Hà Lương, Yên Kỳ, Hiền Lương, Đan Thượng, Tứ Hiệp, Yên Luật, ....

5. Chuột hại:

* Hiện tại: Tiếp tục gây hại nhẹ, cục bộ ổ hại trung bình trên ruộng ven đồi gò, kênh mương, đường lớn, khu vực nghĩa trang, ... Tỷ lệ dảnh hại trung bình 0,4-0,5%, cao 2-3%, cục bộ ổ 18%.

*Dự báo: Hiện nay lúa đang trong giai đoạn làm đòng – trỗ là thời điểm chuột tiếp tục ra phá hại, mức hại nhẹ, cục bộ ổ hại trung bình đến nặng đặc biệt đối với những nơi có địa hình phức tạp, gần gò đồi, khu chợ, khu dân cư, khu đồng có trang trại chăn nuôi, khu nghĩa trang, ven đường lớn có trồng cỏ voi, ... các xã cần chú ý: Vĩnh Chân, Văn Lang, Yên Kỳ, Hương Xạ, Phương Viên, Ấm Hạ, Gia Điền, Hà Lương, Đại Phạm, Yên Luật, Tứ Hiệp,...

6. Châu chấu tre lưng vàng:

* Hiện tại: Châu chấu đã nở và gây hại cục bộ trên lúa tại khu 2 xã Bằng Giã. Mật độ trung bình 40- 60 con/m², cao 100- 300 con/m², phát dục chủ yếu tuổi 1,2. Diện tích nhiễm 0,1 ha. Diện tích đã phòng trừ 0,1 ha.

* Dự báo: Trong thời gian tới, thời tiết nóng ẩm mưa nhiều là điều kiên thuận lợi cho châu chấu tre tiếp tục nở và gây hại mạnh. Các xã có nguồn từ các năm trước cần đặc biệt chú ý: xã Bằng Giã, Xuân Áng, Vô tranh, ... 

7. Ngoài ra: Hiện tại, sâu đục thân 2 chấm gây dảnh héo rải rác trên các trà lúa; dự báo trong thời gian tới sâu non tiếp tục tích lũy mật độ và gây hại đặc biệt trên những diện tích lúa trỗ sớm hơn so với đại trà, lúa chất lượng, lúa thơm (HT1, nếp,Bắc Thơm, Đài Thơm, ...). Bệnh đen lép hạt, bọ xít,... tiếp tục tích lũy mật độ gây hại nhẹ cần theo dõi chặt chẽ để có biện pháp phòng trừ kịp thời.

II. ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO, PHÒNG TRỪ

1. Biện pháp chỉ đạo:

Hiện tại, cây lúa đang trong giai đoạn làm đòng là thời điểm rất mẫn cảm đối với sâu bệnh hại và cũng cần nước cho quá trình tổng hợp dinh dưỡng, phân hóa đòng hoa. Vì vậy, đề nghị UBND các xã, thị trấn quan tâm, chỉ đạo quyết liệt một số nội dung sau:

+ Tiếp tục thực hiện tốt văn bản số 478/ UBND-NN, ngày 28/3/2023, về việc chỉ đạo chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh vụ xuân năm 2023.

+ Đôn đốc ban chỉ đạo sản xuất của địa phương, thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, khoanh vùng và phun triệt để các ổ sâu bệnh hại không để lây lan trên diện rộng.

+ Tăng cường tác tuyên truyền, tăng thời lượng phát, tần suất phát thanh trên Hệ thống truyền thanh ở xã, khu dân cư để bà con nông dân nắm bắt được tình hình thời tiết, kỹ thuật chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.

+ Kiên cố hóa kênh mương nội đồng, kịp thời lấy và cung cấp đủ nước dưỡng cho lúa đang thiếu nước để đảm bảo năng suất lúa cuối vụ.

2. Kỹ thuật phòng trừ:

- Bệnh khô vằn: Khi ruộng lúa nhiễm bệnh có tỷ lệ dảnh hại trên 20%, tiến hành phun trừ bằng các loại thuốc có trong danh mục, ví dụ: Chevin 5SC, Cavil 60WP, Saizole 5EC, Nativo 750WG, Valicare 8SL, Lervil 50SC, Jinggangmeisu 3SL, Valivithaco 5SL,...

- Bệnh đạo ôn: Khi phát hiện ruộng chớm bị bệnh, dừng bón các loại phân hoá học (Nhất là đạm), thuốc kích thích sinh trưởng, phân bón qua lá. Do thời tiết liên tục có mưa xen kẽ, cần tranh thủ thời tiết tạnh ráo trong ngày, phun phòng trừ bằng các loại thuốc có trong danh mục, ví dụ như: Lazole TSC 750WP, Tricom 75WP, Beammy- kasu 300SC, Fu-army 30WP, 40EC, Katana 20SC, Ka-bum 650WP, Difusan 40EC, ... Nếu ruộng bị nặng cần phải phun kép (2 lần), lần 2 cách lần 1từ 5 - 7 ngày, phun kỹ cho thuốc tiếp xúc đều trên lá. Những ruộng đã nhiễm đạo ôn lá khi lúa đứng cái- làm đòng, thì cần tiếp tục phun phòng trừ đạo ôn cổ bông trước và sau khi lúa trỗ. Lưu ý trên một số giống mẫn cảm như: J02, Tân Ưu 98, TBR225, Thái xuyên 111, NƯ 838, BC 15, lúa nếp,...

- Bệnh bạc lá vi khuẩn: Thăm đồng thường xuyên, nếu phát hiện ruộng chớm bị bệnh, cần phun phòng trừ ngay bằng các thuốc đã được đăng ký trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam (ví dụ: CAPTIVAN 400WP, Antisuper 80WP, Kamsu 2SL, Kasumin 2SL,...). pha và phun theo hướng dẫn trên bao bì, bệnh nặng cần phun kép 2 lần cách nhau 5- 7 ngày.

- Rầy các loại: Khi phát hiện ruộng lúa có mật độ rầy trên 2.000 con/m² (trên 50 con/khóm) giai đoạn trước trỗ hoặc 1.000 con/m² (trên 25 con/khóm) giai đoạn sau trỗ thì phun phòng trừ bằng một số loại thuốc trừ rầy trên lúa, ví dụ thuốc: Nibas 50EC, Novi-ray 500WP, Shepatin 90 EC, Sieuray 250WP, Penalty 40WP, Midan 10 WP, Boxing 405EC, ...

- Sâu đục thân: Khi phát hiện ruộng lúa có mật độ 0,3 ổ/m², 5% dảnh héo, bông bạc) đối với giai đoạn làm đòng đến trỗ, cần tiến hành phòng trừ bằng các loại thuốc trừ sâu đục thân đã được đăng ký trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam (ví dụ như: Netoxin 90WP, gà nòi 95SP, Nicata 95SP, chlorferan 240 SC, ...) pha và phun theo hướng dẫn trên bao bì.

- Chuột hại: Diệt chuột thường xuyên bằng các biện pháp tổng hợp. Sử dụng bằng bả sinh học, thuốc trừ chuột hóa học có trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở Việt Nam, ví dụ như: Ranpart 2% DS, FORWARAT 0.005% WAX BLOCK, Cat 0.25WP, Rat K 2% DP, Rat-kill 2% DP, Broma 0.005AB,.... Lưu ý mồi bả cần có mùi tanh để hấp dẫn chuột (do thời điểm này thức ăn ngoài đồng ruộng đã phong phú hơn. Nếu sử dụng thóc luộc làm mồi thì cần trộn thêm cám dạng bột sử dụng trong chăn nuôi với tỷ lệ 1 phần cám trộn với 10 - 15 phần thóc luộc).

Ngoài ra: Cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ các đối tượng khác trên cây lúa để có biện pháp chỉ đạo phòng trừ kịp thời.

Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hạ Hòa thông báo và đề nghị UBND các xã, thị trấn quan tâm chỉ đạo./.