CHI CỤC TT& BVTV PHÚ THỌ TRẠM TT&BVTV HẠ HÒA Số: 08/TB-TT&BVTV

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc   Hạ Hòa, ngày 11 tháng 4 năm 2024

THÔNG BÁO

Tình hình sinh vật gây hại (SVGH) 07 ngày trên lúa và biện pháp phòng trừ

 (Từ ngày 04/4 đến 11/4/2024 và dự báo trong 7 ngày tới)

Hiện nay, các trà lúa xuân chủ yếu đang trong giai đoạn làm đòng đến đòng già, một số diện tích đã bắt đầu trỗ. Qua kết quả điều tra SVGH Tuần 15 (08-11/4/2024), Trạm Trồng trọt và BVTV thông báo kết quả tình hình SVGH, dự báo 7 ngày tới và đề xuất các biện pháp phòng trừ như sau:

I. TÌNH HÌNH SVGH VÀ DỰ BÁO 7 NGÀY TỚI

1. Bệnh khô vằn:

* Hiện tại: Bệnh phát sinh và gây hại nhẹ đến trung bình, cục bộ ổ hại nặng ở hầu hết các xã, thị trấn. Tỷ lệ bệnh trung bình 1,8-2,3%, cao 24%, cục bộ ổ 42%; Cấp bệnh phổ biến là cấp 1,3. Diện tích nhiễm 208,9 ha (cao hơn so với cùng kỳ năm trước 36 ha), trong đó nhiễm trung bình 10,9 ha. Diện tích phòng trừ 10,9 ha.

* Dự báo: Trong điền kiện có nắng mưa xen kẽ, bệnh tiếp tục phát triển, lây lan và gây hại mạnh đặc biệt trên diện tích lúa đang trong giai đoạn đứng cái đến làm đòng. mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng trên những ruộng lúa rậm rạp, bón phân không cân đối, bón thừa đạm. Tất cả các xã, thị trấn cần đặc biệt lưu ý.

2. Bệnh bạc lá- đốm sọc vi khuẩn:

* Hiện tại: Bệnh phát sinh và gây hại nhẹ, cục bộ hại trung bình đến nặng tại một số xã có nguồn từ các vụ, các năm trước. Tỷ lệ lá hại trung bình 0,4 %, cao 8-16%, cục bộ 38-42%. Cấp bệnh phổ biến cấp 1. Diện tích nhiễm 38,8 ha (cao hơn so với cùng kỳ năm trước 38,8 ha), trong đó nhiễm trung bình đến nặng 01 ha (tại các xã Vĩnh Chân, Xuân Áng, Bằng Giã, Văn Lang, Minh Hạc). Diện tích phòng trừ 01 ha.

* Dự báo: Bệnh tiếp tục phát triển và lây lan nhanh gây hại bộ lá đòng. Mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng đến rất nặng trên các ruộng xanh tốt, lá rậm rạp, nhất là trên diện tích đã xuất hiện nguồn bệnh sẽ gây cháy bộ lá đòng ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất nếu không được phòng trừ kịp thời. Các xã cần chú ý: Xuân Áng, Vĩnh Chân, Văn Lang, Bằng Giã, Minh Hạc, Tứ Hiệp, Lang Sơn, Hương Xạ, Ấm Hạ, Hiền Lương, Yên Kỳ, ...

3. Bệnh đạo ôn:

* Hiện tại: Do trong thời gian vừa qua bà con nông dân đã tích cực chủ động phun phòng trừ bệnh đạo ôn lá nên hiện tại bệnh phát sinh và gây hại nhẹ, chủ yếu trên các giống J02, TBR225, Thái xuyên 111, NƯ 838,.... Tỷ lệ bệnh trên lá trung bình 0,12- 0,14%, cao 2%; cấp bệnh phổ biến: Cấp 1.

* Dự báo: Theo dự báo thời tiết, trong những ngày tới trời tiếp tục có mưa, ẩm độ không khí cao, nhiều mây, âm u, đêm và sáng trời lạnh, nhiệt độ trung bình 20-30⁰C là điều kiện để bệnh phát triển nhanh đặc biệt là trên các giống nhiễm (J02, Thái xuyên 111, TBR225, Nhị ưu 838, ....), ruộng lúa xanh tốt bón thừa đạm. Mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng gây cháy chòm, cháy ổ nếu không được phát hiện sớm và phòng trừ kịp thời. Cần lưu ý bệnh đạo ôn phát sinh gây hại trên cổ bông, cổ gié làm ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất đối với diện tích trỗ sớm từ nay đến 20/4/2024, nhất là trên diện tích đã nhiễm đạo ôn lá. Các xã cần chú ý: Vĩnh Chân, Văn Lang, Xuân Áng, Bằng Giã, Minh Hạc, Yên Luật, Tứ Hiệp, Yên Kỳ,  Hà Lương, Đại Phạm, Hương Xạ, Lang Sơn, Ấm Hạ,....

4. Chuột hại:

*Hiện tại: Chuột gây hại nhẹ, cục bộ ổ hại trung bình trên ruộng ven đồi gò, kênh mương, đường lớn, khu vực nghĩa trang, ... Tỷ lệ dảnh hại trung bình 0,26-0,3%, cao 2%, cục bộ ổ 20%.

*Dự báo: Hiện nay lúa đang trong giai đoạn làm đòng là thời điểm chuột tiếp tục ra phá hại, mức hại nhẹ, cục bộ ổ hại trung bình đến nặng đặc biệt đối với những nơi có địa hình phức tạp, gần gò đồi, khu chợ, khu dân cư, khu đồng có trang trại chăn nuôi, khu nghĩa trang, ven đường lớn có trồng cỏ voi, ... các xã cần chú ý: Vĩnh Chân, Văn Lang, Yên Kỳ, Hương Xạ, Phương Viên, Ấm Hạ, Gia Điền, Hà Lương, Đại Phạm, Yên Luật, Tứ Hiệp,...

5. Châu chấu tre:

* Hiện tại: Châu chấu đã nở và gây hại cục bộ trên lúa tại khu 2 xã Bằng Giã. Mật độ trung bình 40- 60 con/m², cao 100- 150 con/m², phát dục chủ yếu tuổi 1,2. Diện tích nhiễm 0,07 ha. Diện tích đã phòng trừ 0,07 ha.

* Dự báo: Trong thời gian tới, thời tiết nóng ẩm mưa nhiều là điều kiên thuận lợi cho châu chấu tre tiếp tục nở và gây hại mạnh. Các xã có nguồn từ các năm trước cần đặc biệt chú ý: xã Bằng Giã, Vô tranh, Xuân Áng,... 

6. Rầy các loại:

 * Hiện tại: Rầy đang tích lũy mật độ gây hại nhẹ trên diện hẹp tại một số xã, thị trấn. Mật độ rầy trung bình 13-26 con/m², cao 200-240 con/m², phát dục chủ yếu tuổi 1,2,3.

* Dự báo: Trong thời gian tới, thời tiết nóng ẩm, nắng mưa xen kẽ tạo điều kiện thuận lợi cho rầy tiếp tục tích lũy mật độ và gây hại mạnh trên các trà lúa từ 29/4/2023 trở đi, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng gây cháy chòm, cháy ổ đặc biệt tại những khu vực có ổ rầy từ các vụ, các năm trước. Các xã cần chú ý: Ấm Hạ, Hương Xạ, Gia Điền, Đại Phạm, Hà Lương, Yên Kỳ, Hiền Lương, Đan Thượng, Tứ Hiệp, Yên Luật, ....

7. Ngoài ra: Bệnh sinh lý, sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân, bọ xít, gây hại nhẹ, rải rác. 

II. ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO, PHÒNG TRỪ

1. Biện pháp chỉ đạo:

Hiện tại, cây lúa đang trong giai đoạn làm đòng đến trỗ là thời điểm rất mẫn cảm đối với sâu bệnh hại và cũng cần nước cho quá trình tổng hợp dinh dưỡng, phân hóa đòng hoa, đây là thời điểm quyết định đến năng suất, sản lượng của vụ Xuân. Vì vậy, đề nghị UBND các xã, thị trấn quan tâm, chỉ đạo quyết liệt một số nội dung sau:

+ Tiếp tục thực hiện tốt chỉ thị số 02/CT-UBND của Ủy ban nhân dân huyện Hạ Hòa, ngày 27/3/2024, về việc tổ chức thực hiện công tác phòng, chống chuột bảo vệ sản xuất trồng trọt; Văn bản số 531/ UBND-NN, ngày 29/3/2024, về việc chỉ đạo khắc phục sản xuất sau thiên tai và tiếp tục chăm sóc cây trồng vụ xuân năm 2024.

+ Kiện toàn, phân công, đôn đốc ban chỉ đạo sản xuất của địa phương, thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, khoanh vùng và phun triệt để các ổ sâu bệnh hại không để lây lan trên diện rộng.

+ Tăng cường tác tuyên truyền, tăng thời lượng phát, tần suất phát thanh trên Hệ thống truyền thanh ở xã, khu dân cư để bà con nông dân nắm bắt được tình hình thời tiết, kỹ thuật chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.

+ Kiên cố hóa kênh mương nội đồng, kịp thời lấy và cung cấp đủ nước dưỡng cho lúa để đảm bảo năng suất lúa cuối vụ.

2. Kỹ thuật phòng trừ:

- Bệnh đạo ôn: Khi phát hiện ruộng chớm bị bệnh, dừng bón các loại phân hoá học (Nhất là đạm), thuốc kích thích sinh trưởng, phân bón qua lá. Do thời tiết liên tục có mưa xen kẽ, cần tranh thủ thời tiết tạnh ráo trong ngày, phun phòng trừ bằng các loại thuốc có trong danh mục, ví dụ như Lazole TSC 750WP, Tricom 75WP, Bankan 600WP, Goldbem 777WP, ... Nếu ruộng bị nặng cần phải phun kép (2 lần), lần 2 cách lần 1 từ 5 - 7 ngày, phun kỹ cho thuốc tiếp xúc đều trên lá. Những ruộng đã nhiễm đạo ôn lá khi lúa đứng cái- làm đòng, thì cần tiếp tục phun phòng trừ đạo ôn cổ bông trước và sau khi lúa trỗ. Lưu ý trên một số giống mẫn cảm như: J02, TBR225, Thái xuyên 111, NƯ 838, BC 15, lúa nếp,...

- Bệnh bạc lá- đốm sọc vi khuẩn: Thăm đồng thường xuyên, nếu phát hiện ruộng chớm bị bệnh, cần phun phòng trừ ngay bằng các thuốc đã được đăng ký trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam (ví dụ: CAPTIVAN 400WP, Antisuper 80WP, Kamsu 2SL, Kasumin 2SL,...). pha và phun theo hướng dẫn trên bao bì, bệnh nặng cần phun kép 2 lần cách nhau 5- 7 ngày.

- Bệnh khô vằn: Khi ruộng lúa nhiễm bệnh có tỷ lệ dảnh hại trên 20%, tiến hành phun trừ bằng các loại thuốc có trong danh mục, ví dụ: Saipora Super 350SC, Saizole 5EC, Chevin 5SC, Cavil 60WP, Nativo 750WG,Valicare 8SL, Lervil 100SC, Senly 2.1SL, Jinggangmeisu 3SL, Valivithaco 5SL,...

- Chuột hại: Tiếp tục tổ chức diệt chuột thường xuyên ở những khu, cánh đồng chuột còn gây hại mạnh. Sử dụng thuốc trừ chuột có trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở Việt Nam, ví dụ như: Hicate 0.25WP, iHIHRanpart 2%DS, Cat 0.25WP, Rat K 2% DP, Rat-kill 2% DP, ... trộn thành bả; mồi nhử là thóc luộc nứt vỏ chấu, gạo, khoai lang, mộng mạ, cua, ốc, tép, ...hoặc bả trộn sẵn Broma 0.005AB, FORWARAT 0.005% WAX BLOCK, GIMLET 2.0GB, .... Lưu ý: Khi cây lúa đã bước vào giai đoạn làm đòng, mồi bả cần có mùi tanh để hấp dẫn chuột. Nếu sử dụng thóc luộc làm mồi thì cần trộn thêm cám đậm đặc (dạng bột) sử dụng trong chăn nuôi với tỷ lệ 1 phần cám trộn với 40 - 50 phần thóc luộc.

- Châu chấu tre: Khi phát hiện châu chấu mới nở, dùng vợt bắt giết những ổ châu chấu đang co cụm ở trên mặt đất, ruộng lúa, bờ cỏ đem tiêu hủy. Đối với những ổ châu chấu trên đồi rừng, khó áp dụng biện pháp thủ công cần tổ chức tổ dịch vụ phun tập trung, dùng máy động cơ phun bao vây xung quanh ổ dịch để tiêu diệt. Sử dụng các loại thuốc trừ châu chấu tre, ví dụ: Lufen extra 100EC, Neretox 95WP,... pha và phun theo hướng dẫn trên bao bì.

- Rầy các loại: Khi phát hiện ruộng lúa có mật độ rầy trên 2.000 con/m² (trên 50 con/khóm) giai đoạn trước trỗ hoặc 1.000 con/m² (trên 25 con/khóm) giai đoạn sau trỗ thì phun phòng trừ bằng một số loại thuốc trừ rầy trên lúa, ví dụ thuốc: Nibas 50EC, Novi-ray 500WP, Shepatin 90 EC, Sieuray 250WP, Penalty 40WP, Midan 10 WP, Boxing 405EC, ...

Ngoài ra: Cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ các ổ sâu đục thân, sâu cuốn lá và các đối tượng khác trên cây lúa để có biện pháp chỉ đạo phòng trừ kịp thời.

Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hạ Hòa thông báo và đề nghị UBND các xã, thị trấn quan tâm chỉ đạo./.