Đánh giá chung đến ngày 04/5/2009, Chi cục BVTV tỉnh đã tích cực chỉ đạo phòng trừ sâu bệnh trong cao điểm tại tất cả các huyện, thành, thị trên địa bàn toàn tỉnh. Các địa phương đều tích cực, quyết liệt chỉ đạo phòng trừ sâu bệnh hại trên lúa và trên cây lâm nghiệp, tổ chức tốt các cuộc thanh tra thuốc BVTV đảm bảo phục vụ công tác phòng trừ sâu bệnh.
I. DIỄN BIẾN TÌNH HÌNH SÂU BỆNH HẠI:
1. Trên cây lúa:
a. Rầy các loại (Rầy nâu, rầy xám, rầy lưng trắng):
- Tổng diện tích nhiễm 4.532,5 ha, trong đó nhiễm nặng 586,8 ha. Diện tích đã phòng trừ 1.928,1 ha, trong đó diện tích phun 1 lần là 1.713,7 ha, diện tích phun 2 lần là 214,4 ha.
- Hiện tại: Mật độ trung bình 500 - 1.000 con/m2, cao 2.000 - 3.500 con/m2, cục bộ trên 10.000 con/m2 (Việt Trì, Hạ Hoà, Phù Ninh, Tam Nông); Mật độ trứng trung bình 100 - 500 quả/m2, cao 2.000 - 3.000 quả/m2, cá biệt 14.000 quả/m2 (Việt Trì).
- Dự báo: Rầy tiếp tục nở và gây hại mạnh, cục bộ gây cháy ổ nếu không phòng trừ kịp thời. Dự kiến diện tích nhiễm cần phòng trừ khoảng 3.000 ha. Các huyện cần chú ý: Hạ Hoà, Phù Ninh, Việt Trì, Tam Nông, Đoan Hùng, Cẩm Khê, Thanh Ba, Yên Lập.
b. Bệnh khô vằn:
- Tổng diện tích nhiễm 6.800,2 ha, trong đó nhiễm nặng 979 ha. Diện tích đã phòng trừ 3.418,8 ha, trong đó diện tích phun 1 lần là 3.254,5 ha, diện tích phun 2 lần là 164,3 ha.
- Hiện tại: Bệnh gây hại trên tất cả các trà, tỷ lệ dảnh hại trung bình 5 - 10%, cao 20 - 30%, cục bộ ổ 50 - 60% (Phú Thọ, Thanh Thuỷ, Đoan Hùng, Yên Lập, Lâm Thao), cấp bệnh chủ yếu cấp 3, 5.
- Dự báo: Bệnh phát triển lây lan và gây hại bộ lá đòng trên trà lúa xuân muộn, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng trên những ruộng tốt lá rậm rạp, bón nhiều đạm, ruộng bị hạn, ... Dự kiến diện tích nhiễm đến ngưỡng cần phòng trừ là 3.000 ha. Các huyện, thị cần chú ý: Phú Thọ, Thanh Thuỷ, Đoan Hùng, Yên Lập, Lâm Thao, Cẩm Khê, Việt Trì, Phù Ninh.
c. Bệnh bạc lá:
- Tổng diện tích nhiễm là 354,8 ha, trong đó nhiễm nặng 0,2 ha; Diện tích đã phòng trừ là 96,4 ha.
- Hiện tại: Bệnh đã xuất hiện và gây hại cục bộ trên các trà lúa. Tỷ lệ lá hại trung bình 3 - 5%, cao 10 - 15%, cục bộ 25 - 30% (Thanh Thuỷ, Yên Lập).
- Dự báo: Nếu thời tiết có mưa bão, bệnh sẽ bùng phát lây lan rất nhanh gây cháy khô toàn bộ lá, đặc biệt trên các giống lúa lai, ruộng bón nhiều đạm. Các huyện cần chú ý: Thanh Thuỷ, Yên Lập, Cẩm Khê, Thanh Ba, Hạ Hoà.
d. Chuột hại:
- Tổng diện tích nhiễm 1.128,9 ha, trong đó nhiễm nặng 12,4 ha. Diện tích đã phòng trừ 67 ha.
- Hiện tại: Chuột gây hại trên các trà, tỷ lệ dảnh hại trung bình 1 - 3 %, cao 5 - 10%, cục bộ ổ nhỏ 45 - 50% (Đoan Hùng).
- Dự báo: Chuột tiếp tục gây hại mạnh trên các trà lúa, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ ổ nặng trên những diện tích lúa ven làng, ven đồi, gò, ven bờ trục lớn, ...Các huyện cần chú ý: Đoan Hùng, Phú Thọ, Phù Ninh, Cẩm Khê, Yên Lập.
e. Ngoài ra: Bệnh đạo ôn, châu chấu gây hại nhẹ đến trung bình trên diện hẹp Sâu đục thân, sâu cuốn lá nhỏ, bọ xít dài gây hại nhẹ rải rác.
2. Trên cây lâm nghiệp (tre, mai, luồng):
- Tổng diện tích nhiễm châu chấu là 112 ha, đến nay diện tích đã phòng trừ là 112 ha.
- Hiện tại: Châu chấu đã nở, toàn bộ các ổ châu chấu đã được phòng trừ 100% diện tích nhiễm. Tuy nhiên, tại một số xã (Chân Mộng, Minh Phú huyện Đoan Hùng) do diện tích nhiễm lớn, một số châu chấu tản đàn khi phun trừ đã di chuyển và gây hại nhẹ rải rác trên tre, mai, luồng.
- Dự báo: Các ổ trứng châu chấu còn lại tiếp tục nở trong thời gian tới, tuy nhiên số lượng châu chấu non nở ra sẽ không còn nhiều, khả năng gây hại nhẹ đến trung bình trên diện hẹp. Các xã cần chú ý: Chân Mộng, Minh Phú, Vân Đồn, Tiêu Sơn của huyện Đoan Hùng.
II/ CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO PHÒNG TRỪ:
Chi cục đã huy động toàn thể cán bộ công chức làm việc cả ngày nghỉ thứ 7, chủ nhật, ngày lễ để tăng cường điều tra sâu bệnh. Ra 03 thông báo định kỳ 10 ngày 1 lần (kỳ 13/4, 23/4, 04/5) về diễn biến sâu bệnh hại và hướng dẫn phòng trừ.
Đến nay đã có 13/13 Trạm tham mưu cho UBND huyện ra công văn, công điện, chỉ thị về việc chỉ đạo phòng trừ sâu bệnh hại lúa chiêm xuân. 9/13 trạm ra thông báo định kỳ 10 ngày 1 lần, gồm các trạm Việt Trì, Thanh Thuỷ, Phú Thọ, Cẩm Khê, Đoan Hùng, Hạ Hoà, Yên Lập, Phù Ninh, Lâm Thao.
8/13 trạm BVTV phối hợp với phòng Nông nghiệp,phòng Kinh tế huyện, tổ chức tập huấn về sử dụng thuốc BVTV và kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh hại lúa chiêm xuân được 18 buổi cho 1.163 người tham gia.
11/13 trạm tổ chức thanh kiểm tra 29 hộ kinh doanh buôn bán thuốc BVTV trên địa bàn toàn tỉnh. Kết quả thanh kiểm tra phát hiện 01 hộ vi phạm không có hoá đơn chứng minh nguồn gốc thuốc, đã xử lý nhắc nhở.
III/ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO THỜI GIAN TỚI:
Để chủ động phòng trừ sâu bệnh từ nay đến cuối vụ, bảo vệ an toàn cho sản xuất, Chi cục BVTV đề nghị:
a, UBND huyện, thành, thị: Tiếp tục chỉ đạo các xã, phường, thị trấn huy động, đôn đốc cán bộ khuyến nông cơ sở và bà con nông dân tăng cường kiểm tra sâu bệnh trên đồng ruộng, phát hiện sớm và phòng trừ triệt để các ổ sâu bệnh trên lúa theo hướng dẫn của ngành BVTV.
Các huyện, thành thị có rừng tiếp tục chỉ đạo các cán bộ khuyến nông cơ sở và bà con nông dân tiếp tục theo dõi kiểm tra toàn bộ rừng tre, mai, luồng trên địa bàn, nhằm phát hiện kịp thời và phòng trừ triệt để các ổ châu chu non nở muộn.
b, Trạm BVTV huyện, thành, thị: Tiếp tục tăng cường công tác điều tra phát hiện, rà soát các điểm thường xuyên xuất hiện rầy nâu, bệnh đạo ôn…. trên lúa, châu chấu trên rừng tre, mai, luồng, phát hiện sớm các ổ sâu bệnh, ra thông báo và hướng dẫn các biện pháp phòng trừ. Tiếp tục thanh kiểm tra thị trường thuốc BVTV, không để thuốc giả, thuốc hết hạn sử dụng lưu thông trên thị trường.