Hiện nay, các trà lúa xuân sớm, xuân trung đang giai đoạn ngậm sữa - chắc xanh, trà lúa xuân muộn đang giai đoạn đòng già - trỗ bông, phơi màu, cây lúa sinh trưởng phát triển tốt. Theo kết quả điều tra sâu bệnh từ ngày 05 - 07/5/2014 trên địa bàn tỉnh, hiện tại một số đối tượng sâu bệnh đang phát triển và có nguy cơ gây hại trong thời gian tới, cụ thể:
1. Rầy các loại (Rầy nâu, rầy xám, rầy lưng trắng):
* Hiện tại: Mật độ phổ biến từ 100 - 300 con/m2, cao 800 - 1.500 con/m2, cục bộ 2.000 - 3.000 con/m2 (Cẩm Khê, Tam Nông, Thanh Sơn, Yên Lập, Tân Sơn); phát dục chủ yếu tuổi 2, 3, 4, trưởng thành. Mật độ trứng phổ biến 50 - 100 ổ/m2, cao 240 - 300 ổ/m2, cá biệt 500 ổ/m2 (Cẩm Khê).
* Dự báo: Rầy tiếp tục tiếp tục tích luỹ, gia tăng mật độ, gây hại trên các trà lúa giai đoạn trỗ - chắc xanh, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng. Dự kiến diện tích cần phòng trừ khoảng 8.000 ha. Nếu không tổ chức phòng trừ tốt sẽ gây cháy chòm, cháy ổ từ ngày 20 – 25/5.
* Biện pháp kỹ thuật phòng trừ: Khi ruộng có mật độ trên 1.500 con/m2 (30 - 40 con/khóm), sử dụng một trong các loại thuốc như: Victory 585EC, Midan 10WP, Sectox 10WP,... (phun không cần rẽ băng); hoặc sử dụng thuốc Bassa 50EC, Nibas 50ND,... (rẽ băng rộng 0,8 - 1,2 m, phun kỹ vào gốc lúa), pha theo hướng dẫn kỹ thuật ghi trên vỏ bao bì. Căn cứ vào giai đoạn sinh trưởng của cây lúa và phát dục tuổi rầy, thời gian phun thuốc như sau:
+ Đợt 1: phun từ ngày 12- 15/5 trên trà xuân sớm, trà xuân trung và trà muộn cấy sớm (Đã trỗ xong). Các huyện cần lưu ý: Hạ Hoà, Lâm Thao, Thanh Ba, Cẩm Khê, Thanh Thuỷ, Thanh Sơn, Tam Nông, Việt Trì...
+ Đợt 2: phun từ ngày 18 - 25/5 trên trà xuân trung trỗ muộn (Đang ngậm sữa) và trà xuân muộn. Đối với những diện tích gieo cấy lại do chết rét, thời gian phòng trừ có thể kéo dài từ 28 – 30/5. Các huyện cần lưu ý: Đoan Hùng, Yên Lập, Tân Sơn...
2. Bệnh khô vằn:
* Hiện tại: Bệnh gây hại trên các trà lúa, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng. Tỷ lệ bệnh hại phổ biến từ 5 - 10%, cao 20 - 40%, cục bộ ổ 50 - 75% (Lâm Thao, Hạ Hoà).
* Dự báo: Bệnh tiếp tục lây lan và gây hại trên các trà lúa, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng trên những ruộng rậm rạp, xanh tốt, bón nhiều đạm, ruộng khô hạn.... Dự kiến diện tích cần phòng trừ khoảng 9.000 ha. Các huyện cần chú ý: Lâm Thao, Hạ Hoà, Tam Nông, Thanh Sơn, Việt Trì, Thanh Ba,...
* Biện pháp kỹ thuật phòng trừ: Khi ruộng có tỷ lệ bệnh hại trên 20% sử dụng các loại thuốc như Cavil 50WP, Lervil 5SC, Jinggangmeisu 10WP,... pha và phun theo hướng dẫn ghi trên bao bì.
3. Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn:
* Hiện tại: Nguồn bệnh đã xuất hiện trên các trà lúa, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ ổ nặng; Tỷ lệ hại phổ biến 2 - 5%, cao 15 - 25%, cục bộ ổ 40 - 60% (Hạ Hoà).
* Dự báo: Trong điều kiện thời tiết có mưa bão, bệnh tiếp tục phát triển, lây lan nhanh và gây hại bộ lá đòng; mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng, đặc biệt chú ý trên các giống lúa lai, trên ruộng xanh tốt, lá rậm rạp. Dự kiến diện tích cần phòng trừ khoảng 500 ha. Các huyện đã có nguồn bệnh cần lưu ý: Hạ Hoà, Cẩm Khê, Thanh Sơn, Thanh Ba, Đoan Hùng, Thanh Thuỷ, Lâm Thao,…
* Biện pháp kỹ thuật phòng trừ: : Khi ruộng chớm bị bệnh, cần phun phòng trừ ngay bằng một trong các loại thuốc: Xanthomix 20WP, Sansai 200WP, Sasa 25WP, ... pha và phun theo hướng dẫn kỹ thuật ghi trên vỏ bao bì.
4. Ngoài ra: Trong điều kiện thời tiết âm u, ẩm độ không khí cao, cần phun phòng bệnh đạo ôn cổ bông trên những diện tích đã nhiễm đạo ôn lá bằng các loại thuốc đặc hiệu (chú ý trên những ruộng lúa chưa trỗ, cấy giống lúa nếp, Nhị ưu 838, KD18,...). Phòng trừ các ổ bọ xít dài, sâu đục thân bằng các loại thuốc đặc hiệu có trong danh mục. Tích cực diệt chuột bằng các biện pháp kỹ thuật./.