Cán bộ TTDV huyện Tam Nông kiểm tra SVGH trên cây lúa vụ chiêm xuân 2025

Vụ Xuân năm 2025, toàn tỉnh gieo cấy được hơn 35.180 ha, trong đó: Trà Xuân sớm (khoảng dưới 2% diện tích): Gieo cấy trên diện tích đất trũng, sử dụng giống Thái xuyên 111, giống nếp địa phương.. Xuân muộn Trà 1 (khoảng 46% diện tích): Gieo cấy trên chân đất vàn thấp, ngập lũ tiểu mãn (diện tích khoảng 6,1 nghìn ha), sử dụng các giống lúa lai: Thụy Hương 308, Thái xuyên 111, MHC2, Lai thơm 6, CT 16,WN305; Đối với chân đất vàn: Sử dụng giống lúa JO2. Xuân muộn Trà 2 (khoảng 52% diện tích): Gieo cấy trên đất vàn, vàn cao bằng các giống lúa lai: Thụy Hương 308, Thái xuyên 111, MHC2, Lai thơm 6, CT 16,WN305; lúa thuần, lúa chất lượng cao, có thời gian sinh trưởng ngắn: VNR20, J01, QR15, HT1, Thiên ưu 8, BC15, TBR225, HANA số 7, TBR97, KDĐB, Nếp 97.

Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn khu vực miền núi phía Bắc trong tháng 4 không khí lạnh có khả năng tiếp tục hoạt động tuy nhiên sẽ giảm chỉ còn se lạnh về đêm và sáng sớm, nền nhiệt độ tăng dần giao động từ 18 đến 28 ⁰c. Do đó rất thuận lợi cho bệnh đạo ôn cổ bông phát triển và gây hại trên lúa chiêm xuân, đặc biệt trên những diện tích lúa đã bị nhiễm đạo ôn lá trong khoảng cuối tháng 3 đến đầu tháng 4 trên các trà lúa được gieo cây trên địa bàn tỉnh, nhất là một số huyện đã có diện tích nhiễm bệnh đạo ôn như: Hạ Hòa, Yên Lập, Đoan Hùng, Lâm Thao, Cẩm Khê, Thanh Sơn, Việt trì, thanh Ba …, trên một số giống mẫn cảm như J02, TBR225, Thiên ưu 8, Thái Xuyên 111, Hương thơm số 1, một số giống nếp. Tỷ lệ bệnh trên lá phổ biến 0,2 - 2,6%, cao 4,1 - 10,0%, xã Ấm Hạ, Vĩnh Chân huyện hạ Hòa, cục bộ ruộng 14,0% (xã Mỹ lung, Mỹ Lương, Lương Sơn huyện Yên Lập; TT Lâm Thao huyện Lâm Thao), cá biệt 18,7 - 24 % (xã Tây Cốc huyện Đoan Hùng). Tổng diện tích nhiễm trong thời gian qua là 459,7 ha trong đó nhiễm nhẹ là 437,8 ha; nhiễm trung bình 20,9 ha; nhiễm nặng 1,04 ha. Tăng so với cùng kỳ năm trước 356,8ha.

Như vậy, có thể nói nguồn bệnh đạo ôn đã và đang có trên đồng ruộng mặc dù với cấp độ chưa cao nhưng phân bố trên tất cả các sứ đồng trên địa bàn tại các huyện, thành, thị; trong khoảng thời gian đầu tháng 4 cây lúa được bón bổ xung phân bón đón đòng, rất thuận lợi cho bệnh đọa ôn tiếp tục lây lan và phát triển, trong thời gian tới trung tuần tháng 4 trở đi một số diện tích lúa củatrà sớm và trà muộn 1sẽ bắt đầu trỗ bông, trong đó có nhiều giống mẫn cảm với bệnh đạo ôn như: J02, TBR225, Thiên ưu 8, Thái Xuyên 111, Hương thơm số 1, một số giống nếp  nhất là giống lúa J02 được gieo cấy với diện tích khá lớn. Trong điều kiện thời tiết tiếp tục có âm u, đêm và sáng trờ se lạnh, ẩm độ không khí cao, bệnh đạo ôn sẽ tiếp tục phát sinh, lây lan và gây hại, có nguy cơ cao gây hại trên cổ bông, cổ gié, làm ảnh hưởng rất lớn tới năng suất, chất lượng và sản lượng lúa vụ xuân 2025.

Trước tình hình trên, để chủ động phòng ngừa và hạn chế đến mức thấp nhất bệnh đạo ôn cổ bông, cổ gié gây hại đối với lúa xuân, các địa phương cần tập trung chỉ đạo nông dân tranh thủ thời tiết thuận lợi, phun phòng trừ ngay đối với những điểm, cánh đồng đã nhiễm đạo ôn lá, đồng thời khi lúa trỗ nhất thiết phải phun phòng trên những diện tích đã bị nhiễm đạo ôn lá, trong khoảng thời gian cuối tháng 3 đến đầu tháng 4. Trong khoảng thời gian trung tuần tháng 4 trở đi trên trà sớm có thể lúa bắt đầu trỗ thấp thoi, Khi phát hiện ruộng chớm bị bệnh, dừng bón các loại phân hoá học (Nhất là đạm) và thuốc kích thích sinh trưởng, phân bón qua lá, cần phòng trừ ngay bằng các loại thuốc có trong danh mục, ví dụ như: Goldbem 777WP, Antimer-so 800WP, Lúa vàng 20 WP, Trizole 75 WP, Fu-army 30WP, Ban kan 600WP, Bemgold 750WP, Abenix 10FL, Ka-bum 650WWP, Funhat 40WP, Katana 20SC, Sieubem 777WP,... . Nếu ruộng bị nặng cần phải phun kép (2 lần) lần 2 cách lần 1 từ 5 - 7 ngày, phun kỹ cho thuốc tiếp xúc đều trên lá, bông lúa, tuyệt đối không phun thuốc BVTV kèm với phân bón qua lá. Đặc biệt, cần chú ý tới những diện tích lúa trỗ sớm, trên ruộng đã có nguồn bệnh, gieo cấy giống mẫn cảm, vùng lúa chất lượng gieo cấy tập trung, khi gặp thời tiết bất thuận tiếp tục diễn ra thì tiếp tục phải phun phòng trừ đạo ôn cổ bông, cổ gié, cần phun kép hai lần: Lần 1 khi lúa thấp tho trỗ, lần 2 khi lúa đã trỗ thoát bằng các loại thuốc nêu trên./.

Ths. Lê Hồng Thiết

Anh: Cán bộ Trung tâm DVNN huyện Tam Nông