Nông dân xã Thụy Vân, Việt Trì phun phòng trừ sâu bệnh hại lúa Chiêm xuân

Hiện nay, các trà lúa Chiêm xuân đang ở giai đoạn đẻ nhánh đến cuối đẻ, sinh trưởng phát triển tốt. Tuy nhiên, thời tiết nhiều ngày qua trời âm u, liên tục có mưa phùn, ẩm độ không khí cao là điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh, nhất là bệnh đạo ôn hại lúa phát sinh gây hại. Theo kết quả điều tra sâu bệnh của Chi cục Bảo vệ thực vật Phú Thọ, nguồn bệnh đạo ôn đã xuất hiện rải rác trên đồng ruộng tại các huyện Hạ Hòa, Lâm Thao, Việt Trì, Phù Ninh, Thanh Sơn với tỷ lệ nhiễm 0,2 - 3,8% lá hại. Dự báo bệnh đạo ôn sẽ tiếp tục phát triển, lây lan nhanh trong thời gian từ giữa tháng 3 đến đầu tháng 4; mức độ hại trung bình, cục bộ hại nặng có thể gây cháy chòm, cháy ổ trên ruộng lúa xanh tốt, bón phân không cân đối, bón nhiều đạm, trên ruộng cấy các giống nhiễm như: Nếp, BC15, Xi23, X21, KD18, Q5,...  

 Bệnh đạo ôn có thể gây hại ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây lúa, chia thành 3 dạng là đạo ôn lá, đạo ôn đốt thân và đạo ôn cổ bông với các biểu hiện triệu chứng như sau: Trên lá, với những giống nhiễm, vết bệnh ban đầu là những vết dầu nhỏ màu xanh, dần dần phát triển thành vết có hình thoi, rìa màu nâu đỏ, giữa bạc trắng; các vết bệnh này có thể liên kết với nhau thành các mảng lớn hình thù không rõ rệt, bị nặng có thể gây cháy khô toàn bộ lá. Trên các giống kháng vết bệnh là những chấm nhỏ màu nâu hoặc viền nâu, tâm bạc trắng. Trên đốt thân, vết bệnh lúc đầu là một đốm nhỏ màu nâu sau lớn rộng ra thành một vòng tròn bao quanh đốt thân làm thân lõm tóp lại và có màu đen dễ mục gãy. Trên cổ bông, ở phần cổ bông giáp tai lá vết bệnh đầu tiên là những điểm nhỏ màu nâu xám, sau to dần bao quanh cổ bông làm cổ bông bị héo; nếu nhiễm bệnh sớm sẽ làm bông lúa bị bạc trắng hoặc lép lửng nhiều; trường hợp nhiễm bệnh muộn hoặc nhẹ, cổ bông không bị bệnh nhưng từng gié lúa có thể bị bệnh.

 Bệnh đạo ôn lúa do nấm Pyricularia oryzae gây ra; nấm gây bệnh tồn lưu trong rơm rạ, cây lúa, hạt lúa nhiễm bệnh và một số loài cỏ dại (Cỏ lồng vực, đuôi phụng, cỏ chỉ,...). Bào tử nấm gây bệnh đạo ôn rất nhỏ, phát tán nhờ nước và gió, khi gặp nước đọng trên lá sẽ nảy mầm chui vào mô ký chủ phát triển thành sợi nấm và sau vài ngày thì biểu hiện thành vết bệnh mới. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện trời âm u, có mưa nhỏ kéo dài, nhiệt độ thích hợp 18 - 25 độ C, ẩm độ không khí cao từ 90% trở lên.

 Để chủ động phòng trừ bệnh đạo ôn cần thường xuyên thăm đồng, nếu phát hiện thấy ruộng bị nhiễm bệnh, cần dừng bón các loại phân hóa học và thuốc kích thích sinh trưởng, giữ mực nước trong ruộng từ 2 - 3 cm. Khi tỷ lệ lá bị nhiễm bệnh trên 5%, phải sử dụng một trong các loại thuốc như : Katana 20SC, Fu-army 30 WP, Kansui 21,2 WP, Sieubem 777 WP ... pha và phun theo hướng dẫn trên vỏ bao bì. Nếu ruộng bị nặng cần phun kép 2 lần cách nhau 5 - 7 ngày, chú ý phun kỹ cho thuốc tiếp xúc đều trên lá để đạt hiệu quả cao.

                                                                    Bài và ảnh:Ths. Trần Thái Ninh

                                                                          Chi cục Bảo vệ thực vật